Wpis gościnny: Adwokat Marta Rozwadowska – Kucka
Jak w rozmowie zaczynam zdanie od „Zakładam, że ….” mój mąż od razu ripostuje cyt. „Assumption is the mother of all fuckups”.
On ma racje!
Zakładamy, że będziemy żyli jeszcze wiele lat
Nie zachorujemy, nie wydarzy się wypadek. Nie zastanawiamy się nad przyszłością naszej rodziny, przyszłością przedsiębiorstwa, które traktujemy jak dziecko, ani przyszłością naszego majątku po śmierci.
Niewielka część ludzi planuje tą dalszą przyszłość. Najczęściej jednak to planowanie ogranicza się do sporządzenia testamentu. I o tym, na prośbę Joanny miał być ten artykuł. Trochę jednak wyszłam poza zakreślone ramy. Mam nadzieje, że czytającym zapali się lampka i zastanowią się co po nas, bez nas. Żeby nie było jak w epigramie Stratona z Sardis „Pij i kochaj! Po śmierci niech moje kości potop pochłonie”.
Czy warto sporządzić testament?
Odpowiedź jest prosta. Warto sporządzić testament, jeśli chcemy rozdysponować majątek inaczej, niż zakładają to przepisy spadkowe.
Jak sporządzić testament przeczytacie tutaj (są nawet wzory): JAK NAPISAĆ TESTAMENT
Testament to nie jest rozwiązanie wszystkich problemów.
Warto spojrzeć szerzej na przyszłość po naszej śmierci. Tu tylko naświetlam kilka problemów.
Rozporządzenie konkretnymi składnikami majątkowymi w testamencie
Testament a zapis windykacyjny
Co do zasady w testamencie nie możemy rozporządzić konkretnymi składnikami majątkowymi. W testamencie spadkodawca decyduje wyłącznie o tym, w jakim ułamku konkretne osoby dziedziczą.
Testament, w którym spadkodawca napiszę, że A) ma dostać mieszkanie, B) samochód, a C) środki na koncie walutowym wiązać się będzie z kosztownym postępowaniem spadkowym i wycenianiem wszystkich składników. Ostatecznie i tak w stwierdzeniu nabycia spadku sąd określi wyłącznie ułamki. Niezbędny będzie dział spadku – czyli kolejne pole do sporów i kolejne koszty.
Rozwiązaniem jest zapis windykacyjny, który można zawrzeć wyłącznie w testamencie notarialnym. W tej formie spadkodawca może zapisać:
- rzecz oznaczoną co do tożsamości (np. mieszkanie garaż, samochód),
- zbywalne prawo majątkowe (np. udziały w spółce z o.o., akcje, autorskie prawa majątkowe),
- przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
- ustanowić na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.
W formie zapisu windykacyjnego nie spadkodawca nie przekaże jednak określonej kwoty pieniężnej. Tu rozwiązaniem jest:
Dyspozycja wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci
Na podstawie samego testamentu bank nie wypłaci spadkobiercom pieniędzy. Trzeba testament otworzyć oraz sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza albo uzyskać stwierdzenie nabycia spadku w sądzie. Część banków wymaga dodatkowo działu spadku. Przez kilka miesięcy dostęp do oszczędności może być ograniczony. A pieniądze czasem są potrzebne od razu – czy na bieżące życie, zapłatę podatków czy organizację pogrzebu. Rozwiązaniem jest dyspozycja wkładem na wypadek śmierci. Jeśli taką dyspozycję posiadacz oszczędności złoży, uprawniony dostanie pieniądze na podstawie samego aktu zgonu.
Dyspozycję za wypadek śmierci składamy w banku, w którym prowadzony jest rachunek bankowy. Może dotyczyć konta bieżącego, oszczędnościowego, walutowego, a także lokat terminowych.
Nie jest to rozwiązanie idealne. Jest bowiem ograniczony krąg osób, na rzecz których taką dyspozycję można ustanowić (małżonek, wstępni, zstępni lub rodzeństwo). Nie da się upoważnić w ten sposób konkubenta/konkubiny. Jest również ograniczenie kwotowe – 20x przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli trochę ponad 100 tyś zł. Taka dyspozycja może jednak rodzinie bardzo ułatwić życie po śmierci osoby najbliższej.
Kontynuacja działalności po śmierci przedsiębiorcy. Zarząd sukcesyjny
Sam testament nie pozwoli spadkobiercom prowadzić przedsiębiorstwa. Znowu niezbędne jest jego otwarcie i stwierdzenie nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Jeśli jest kilku spadkobierców, niezbędny będzie również dział spadku. Wymaga to nie tylko czasu, ale i zgody spadkobierców. Trudno oczekiwać, by nawet dobrze prosperujące przedsiębiorstwo to przetrwało, jeśli zobowiązania bankowe postawione zostaną w stan wymagalności, leasingodawcy zażądają zwrotu przedmiotu leasingu, rozwiążą się umowy z biurem rachunkowych i zablokowane zostaną rachunki bankowe.
Dlatego uważam, że każdy prowadzący działalność gospodarczą, powinien ustanowić zarządcę sukcesyjnego. Wystarczy wpis do CEIDG!
Zarządcę sukcesyjnego może również powołać małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, osoba, która przyjęła zapis windykacyjny, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie albo osoba, która przyjęła spadek. To jednak wymaga czasu, którego upływ z punktu widzenia biznesu może spowodować nieodwracalne już skutki.
Podatek od spadku
Osoby najbliższe, jeśli dostaną od nas coś w spadku, mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Warto zwrócić uwagę bliskim, że warunkiem skorzystania z takiego zwolnienia jest złożenia w urzędzie skarbowym druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcznym od stwierdzenia nabycia spadku lub sporządzenia u notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.
Niestety, jeśli chcemy przekazać w spadku majątek naszej konkubinie/konkubentowi to nie możemy tracić z pola widzenia tego, że pod kątem podatkowym są oni osobami obcymi. Podatek może być wówczas znaczny.
Więcej o podatku od spadku przeczytasz tutaj:
CO ZROBIĆ BY NIE PŁACIĆ PODATKU OD SPADKÓW I DAROWIZN
Z założenia artykuł nie miał Wam dawać gotowych rozwiązań. Nie ma bowiem jednej idealnej odpowiedzi jak rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci. Sytuacja każdego z Was jest inna. Inne są Wasze potrzeby i plany, a w konsekwencji inne mogą być decyzje na wypadek tego najgorszego scenariusza.
A Wy jak się zabezpieczyliście na wypadek śmierci? Podziel się i bądź inspiracją dla innych.
O AUTORZE:
Adwokat Marta Rozwadowska – Kucka pomaga małym przedsiębiorcom w problemach biznesowych i życiowych, prowadzi Kancelarię Adwokacką w Gdańsku – ul. Kartuska 215 oraz w Starogardzie Gdańskim – ul. Grunwaldzka 23/1
Znajdziesz ją tutaj:
email: marta@rozwadowska-kucka.pl
To kolejny artykuł Marty na moim blogu. Możesz zapoznać się z poprzednim wpisem Marty na moim blogu tutaj:
ROZDZIELNOŚĆ I WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKOWA – RÓŻNICE, KORZYŚCI, MINUSY
Podobał Ci się powyższy artykuł?
Polub, udostępnij lub zostaw swój komentarz, abym wiedziała, że moja praca nie idzie na marne.
Będzie mi bardzo miło, jeśli odwiedzisz mnie na Facebooku!
Znajdziesz mnie też na:
Instagram joanna_postupalska
LinkedIn Joanna Postupalska-Bożek
You Tube Joanna Postupalska
Możesz również zamówić na maila powiadomienia o nowych wpisach. Zapraszam – zeskroluj wyżej.